Jest to efekt pracy prokuratora Prokuratury Okręgowej w Nowym Sączu oraz funkcjonariuszy Wydziału Operacyjno-Śledczego Karpackiego Oddziału Straży Granicznej oraz funkcjonującej w jego strukturach Placówki Straży Granicznej w Kielcach.
W maju 2020 roku funkcjonariusze Wydziału Operacyjno-Śledczego przyjęli od przebywającego na terenie Polski obywatela Jemenu zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez właściciela sieci restauracji, również obywatela Jemenu, który zwabiał swoich rodaków do Polski i zmuszał ich do niewolniczej pracy. Funkcjonariusze przesłuchali w charakterze świadków czterech pozostałych obywateli Jemenu. Wszystkich pięciu uznano za domniemane ofiary handlu ludźmi i wydano stosowne zaświadczenia.
Po przekazaniu zebranych materiałów, Prokuratura Okręgowa w Nowym Sączu wszczęła śledztwo, które powierzyła do prowadzenia właściwej miejscowo Placówce Straży Granicznej w Kielcach. W trakcie jego prowadzenia udało się ustalić i zabrać materiał dowodowy świadczący o tym, że w latach 2018-2021 na terenie Jemenu oraz w różnych miastach na terenie województw mazowieckiego, lubelskiego, łódzkiego oraz podkarpackiego dochodziło do przestępczego procederu handlu ludźmi, którym trudniło się 2 obywateli Jemenu.
Przestępczy proceder polegał na podstępnym werbowaniu na terenie Jemenu osób, w celu wykorzystania pracy przymusowej, którą następnie wykonywali w restauracjach na terenie Polski. Przed swoimi rodakami roztaczali wizję dochodowej pracy w Polsce w dobrych warunkach. Dla mieszkańców ogarniętego od kilku lat wojną domową Jemenu była to bardzo atrakcyjna oferta. Koszty związane ze sprowadzeniem cudzoziemców do Polski w tym dokumentów wymaganych do wykonywania pracy na terenie RP pokrywał oskarżony. W zamian za zobowiązanie pieniężne (około 16 tys. dolarów amerykańskich), które pokrzywdzeni częściowo uiszczali wpłacając na rzecz oskarżonego, natomiast pozostałą kwotę zobowiązali się odpracować. Innym pokrzywdzonym oskarżony zaoferował załatwienie zezwoleń na pobyt i zatrudnienie za zobowiązania pieniężne, które mieli odpracować. Przeciętnie, żeby pozbyć się długu, pokrzywdzeni musieliby pracować niemal za darmo przez sześć lat.
Jednocześnie byli także wprowadzani w błąd, co do rzeczywistych kosztów ich przyjazdu do Polski. Ponadto na miejscu okazało się, że pracownicy zostali także wprowadzeni w błąd co do warunków pracy i płacy, jaką mają otrzymywać. Jemeńczycy musieli pracować ponad osiem godzin dziennie, nierzadko przez siedem dni w tygodniu. Płacono im po kilkaset złotych miesięcznie. Ograniczono przy tym ich wolność, byli nieustannie kontrolowani. Poszkodowani zeznali w śledztwie, że mogli poruszać się tylko do pracy i z powrotem do miejsca zakwaterowania, byli stale obserwowani, ograniczano im kontakty z innymi osobami.
Ustalono, że w ten sposób wykorzystano sześciu obywateli Jemenu (w trakcie prowadzonego śledztwa zidentyfikowano jeszcze jedną ofiarę). Wszystkich poddano niewolniczej pracy.
Właściciel sieci został zatrzymany. Nie przyznał się do wykorzystywania swoich rodaków w należących do niego lokalach. Zastosowano wobec niego wolnościowe środki zapobiegawcze w postaci poręczenia majątkowego i dozoru policji. Ma też zakaz opuszczania kraju.
W listopadzie bieżącego roku Prokuratura Okręgowa w Nowym Sączu skierowała do Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu akt oskarżenia. Postępowanie wobec drugiego podejrzanego jest kontynuowane.
Przestępstwo Handlu Ludźmi zostało spenalizowane w polskim Kodeksie Karnym w roku 1997 jako odpowiedź na zidentyfikowany trend przestępczej działalności przeciwko wolności. Straż Graniczna jest właściwa do rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania określonych w art. 189a kodeksu karnego przestępstw oraz ścigania ich sprawców. W każdym Oddziale działają koordynatorzy do spraw handlu ludźmi, którzy we współpracy z koordynatorem ds. handlu ludźmi w Zarządzie Operacyjno-Śledczym Komendy Głównej Straży Granicznej prowadzą działalność informacyjną i szkoleniową, koordynują podejmowane w przedmiotowej tematyce działania, utrzymują roboczy kontakt z innymi właściwymi służbami oraz organizacjami pozarządowymi, które angażują się w pomoc ofiarom dotkniętym przestępstwem handlu ludźmi.
Niezbędne informacje dotyczące przestępstwa handlu ludźmi zamieszczone są na stronie Karpackiego Oddziału Straży Granicznej: https://www.karpacki.strazgraniczna.pl/ko/informacje-praktyczne/handel-ludzmi/34914,Handel-ludzmi.html
oraz Komendy Głównej Straży Granicznej:
https://www.strazgraniczna.pl/pl/pozostale-informacje/handel-ludzmi
Komunikat Prokuratury Okręgowej w Nowym Sączu:
https://www.gov.pl/web/po-nowy-sacz/komunikat-rzecznika-akt-oskarzenia-w-sprawie-handlu-ludzmi
-
Akt oskarżenia - handel ludźmi -
Akt oskarżenia - handel ludżmi
