Straż Graniczna Karpacki Oddział Straży Granicznej
im.1 Pułku Strzelców Podhalańskich

Patron - Komenda

1 Pułk Strzelców Podhalańskich stacjonujący w Nowym Sączu powstał 1 grudnia 1918 r. i był jednym z najszybciej zorganizowanych pułków w niepodległej Rzeczpospolitej. W latach 1918-20 walczył na Spiszu, Orawie, Śląsku Cieszyńskim i w Małopolsce Wschodniej. Od pierwszych dni swego istnienia strzegł również granicy od Muszyny po rejon Nowego Targu. Wiosną 1920 r. Pułk przystąpił do walk z bolszewikami, brał udział w wyprawie kijowskiej, obronie twierdzy brzeskiej, decydującym w Bitwie Warszawskiej kontrataku z nad Wieprza i bitwie pod Grodnem. W strukturze organizacyjnej Wojska Polskiego 1 Pułk Strzelców Podhalańskich wchodził w skład 21 Dywizji Piechoty Górskiej. Od 1930 r. szkolił rekrutów Korpusu Ochrony Pogranicza. We wrześniu 1939 r. w składzie Armii „Kraków” wspólnie ze Strażą Graniczną, Obroną Narodową i KOP zabezpieczał doliny rzek: Popradu, Białej i Ropy. Następnie walczył w obronie Nowego Sącza, stoczył bitwy w rejonie Bobowej i Szymbarku, część pododdziałów Pułku przetrwała tam do końca września. Pozostałe stoczyły ciężkie walki pod Birczą, by zakończyć szlak bojowy Pułku z dotkliwymi stratami pod Rzęsną Ruską 18 września 1939 r.